«Память и боль белорусской земли»

 

Символ (логотип) 80-летия освобождения Беларуси от немецко-фашистских захватчиков

Кто хочет ограничиться настоящим, без знания прошлого,

тот никогда настоящего не поймёт

Готфрид Вильгельм Лейбниц

   На территории Беларуси в годы Великой Отечественной войны фашисты создали более 260 лагерей смерти и мест массового уничтожения людей. Самым крупным не только в Беларуси, но и на всей захваченной советской территории являлся лагерь смерти «Тростенец», где погибло более 200 тыс. человек (есть свидетельства, что жертв было намного больше – более 500 тыс.). По неполным данным, только в лагерях на территории Беларуси погибли около 1,5 млн. человек. Угнано в Германию под угрозой смерти около 400 тыс. граждан, многие из которых погибли в результате невыносимых условий труда, лишений и истязаний. Пытаясь уничтожить национальную государственность, экономику и культуру белорусского народа, немецкие захватчики и их пособники разрушили и сожгли более 9 тыс. населенных пунктов. Всего в годы войны Беларусь потеряла каждого третьего жителя.

   5 января 2022 г. Президент Республики Беларусь Александр Лукашенко подписал Закон «О геноциде белорусского народа», которым предусматривается юридическое признание геноцида белорусского народа, совершенного нацистскими преступниками и их пособниками в годы Великой Отечественной войны и послевоенный период (до 1951 года). Под белорусским народом понимаются все советские граждане, проживавшие на территории БССР в указанный период. Устанавливается уголовная ответственность за публичное отрицание геноцида белорусского народа, в том числе посредством размещения соответствующей информации в СМИ либо в сети интернет.

Последствия Великой Отечественной войны для Беларуси

   Победа над врагом в Великой Отечественной войне была достигнута ценой больших жертв и невосполнимых утрат белорусского народа. Немецкие захватчики оставили после себя жуткий кровавый след, беды и невиданное разорение. Это был заранее разработанный, обдуманный и целенаправленный план геноцида, уничтожения людей, разграбления национального богатства страны, ликвидации государственного строя. На захваченной территории нацисты отбросили все международные правовые нормы. Преступления оккупантов по своей массовости и страшной жестокости не знали себе равных в новейшей истории Беларуси. По оценкам специалистов, Беларусь более, чем какая-нибудь другая страна Европы пострадала от этой войны.

   Расследованием злодеяний оккупантов и выяснением размеров ущерба, причиненного ими в этой войне, занималась специально созданная Чрезвычайная государственная комиссия (ЧГК), которая строила свои выводы на основе документальных свидетельств. На территории Беларуси эта работа велась с начала 1944 г. 
Прямой материальный ущерб, нанесенный Беларуси оккупацией, исчисляется в 75 млрд рублей (в ценах 1941 г.), что в 35 раз превышало бюджет республики 1940 г. 
На белорусской земле немецкие захватчики сожгли, разрушили и разграбили 209 из 270 городов и районных центров (на 80-90 % были разрушены Минск, Гомель, Витебск), 9200 деревень.
Общие потери промышленности составили 6 225 млн рублей (в ценах 1941 г.). Экономика республики по промышленным и энергетическим мощностям была отброшена на уровень 1913 г. Оккупанты сожгли и разрушили 100 465 промышленных производственных зданий. Было уничтожено или вывезено в Германию 10 338 промышленных предприятий, включая все крупные электростанции (85 % их довоенного количества).
Чрезвычайная государственная комиссия по расследованию злодеяний немецко-фашистских захватчиков установила, что имущественный ущерб сельскому хозяйству составил 22 471,9 млн рублей. Было уничтожено 10 тыс. колхозов, 92 совхоза, 316 машинно-тракторных станций, 1200 тыс. сельских зданий, в том числе 421 тыс. жилых домов колхозников.
Варварскими методами планово уничтожались и расхищались учреждения культуры и науки, образования.
Согласно данным Чрезвычайной государственной комиссии, с 1941 г. по 1944 г. было уничтожено 10 музеев, ущерб составил 163,4 млн рублей. Кроме того, было разграблено еще 8 белорусских музеев. В страны Центральной и Западной Европы были вывезены многие произведения белорусского, русского и западноевропейского искусства. Это хранившиеся в Государственной картинной галерее БССР около 1700 произведений живописи и икон, более 50 скульптур, а также многочисленные рисунки, гравюры, музыкальные инструменты, мебельные изделия. Среди них творения знаменитых мастеров: И. Айвазовского, К. Брюллова, В. Бялыницкого-Бирули, М. Врубеля, И. Левитана, И. Репина, В. Сурикова, а также Микеланджело, К. Растрелли и др. Только небольшая часть похищенного была возвращена Беларуси.

   В годы войны Беларусь лишилась своего национального символа — Креста Ефросиньи Полоцкой, уникальной ценности, созданной в 1161 г. Была утеряна и знаменитая коллекция слуцких поясов, в которых ярко отразились высокое художественное мастерство и самобытность белорусского народа.

   Почти полностью была уничтожена республиканская система библиотек, разграблен ее книжный фонд, составлявший 10 млн экземпляров. Только из фондов Государственной библиотеки БССР им. В.И. Ленина (в 1941 г. насчитывалось 2 млн томов) было утрачено более полутора миллионов томов, среди которых редкие и старопечатные издания, рукописи. Сегодня около 1 млн томов остаются ненайденными. Разрушению подверглись 5 тыс. театров и клубов. Оккупантами были уничтожены Белорусская академия наук и 24 научных учреждения.

   За годы войны были сожжены и разрушены 8825 из 12 294 школ. Материальные потери, нанесенные учреждениям образования республики, составили 4,6 млрд рублей. 
Но как бы велик ни был материальный ущерб, самой болезненной и тяжелой потерей явилась гибель людей. 
За годы оккупации гитлеровцы провели свыше 140 карательных операций, во время которых полностью или частично уничтожили 5454 деревни. Страшным символом преступлений гитлеровцев на белорусской земле стала деревня Хатынь, сожженная вместе со всеми жителями. Ее судьбу разделили еще 618 сельских населенных пунктов, 188 из которых уже никогда не были восстановлены. На территории Беларуси существовало около 250 лагерей советских военнопленных и 350 мест принудительного содержания населения. Только в деревне Тростенец, где находился один из самых больших по количеству уничтоженных там людей нацистских лагерей смерти, погибло 206 500 человек. Причем в отличие от Освенцима, Майданека и Треблинки в нем находилось главным образом местное население. Кроме того, в 186 населенных пунктах были созданы еврейские гетто. В минском гетто содержалось около 100 тыс. человек, из которых уцелели единицы. Белорусские ученые говорят о том, что в Беларуси в современных границах за годы войны было уничтожено 715 тыс. евреев.

   Считается, что в период оккупации в Германию на принудительные работы было вывезено около 400 тыс. человек (в том числе 24 тыс. детей).

   Статистика свидетельствует: если до войны в Беларуси в ее нынешних границах проживало 9,2 млн человек, то в конце 1944 г. — 6,3 млн человек. По данным ЧГК по расследованию злодеяний немецко-фашистских захватчиков, всего на территории БССР убито 2 219 316 человек гражданского населения и военнопленных. Однако впоследствии выяснилось, что сведения о людских потерях по ряду районов были значительно занижены, а также, что данные по некоторым лагерям для военнопленных — неточные. В эту цифру также не включены пропавшие без вести или попавшие в плен и погибшие там бойцы Красной Армии из числа белорусских жителей. Не учтены также вывезенные в Германию и погибшие там мирные жители.  В настоящее время некоторые исследователи считают, что с учетом косвенных потерь за годы Великой Отечественной войны погибло от 2,5 до 3 и более млн жителей Беларуси, т. е. не менее, чем каждый третий. 

ПЛАН подготовки и проведения праздничных мероприятий 80-летие освобождения Республики Беларусь от Немецко-фашистские захватчики и Победа советского народа в Великой Отечественной войны в учреждении

развернуть

Назва мерапрыемства

 

Тэрмін выканання

Адказны за выкананне

1.

Стварэнне на сайце ўстановы адукацыі  рубрыкі, прысвечанай святкаванню 80-й гадавіны вызвалення Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне. Асвятленне ў сродках масавай інфармацыі, на сайтах, інфармацыйных стэндах установы адукацыі мерапрыемстваў, прысвечаных знакавым датам

2024 г. - стварэнне рубрыкі, 2024-2025 гады - асвятленне

Эйсмант Л.У., намеснік дырэктара па выхаваўчай рабоце

Чэрнік А.М.,настаўнік інфарматыкі

2.

Правядзенне серыі адзіных урокаў, прысвечаных падзеям Вялікай Айчыннай вайны:

- “Ола - сястра Хатыні”;

-  прысвечанага трагедыі Хатыні;

- “Нам гэты мір завешчана берагчы”,

- “Ішоў наш край дарогамі вайны”.

 

12 студзеня 2024 г.

сакавік 2024 г.

май 2024 г.

кастрычнік 2024 г.

 

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

1-11 класаў

3.

Класныя гадзіны “Гісторыя апаленая вайной”

Інфармацыйныя гадзіны “Мой край у гады “Вялікай Айчыннай вайны”

 

2024 - 2025 гады

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

1-11 класаў

4.

Паказ ва ўстанове адукацыі хроніка-дакументальных, кіна- і відэафільмаў аб Вялікай айчыннай вайне

2024 - 2025 гады

 

Мерапрыемствы па паляпшэнні сацыяльна-эканамічных умоў жыцця інвальдаў і ўдзельнікаў Вялікай Айчыннай вайныа таксама асоб, прыраўнаваных да іх

5.

Удзел у рэспубліканскай дабрачыннай акцыі “Ніхто не забыты, нішто не забыта” па аказанні дапамогі адзінока пражываючым грамадзянам пажылога ўзросту цімураўскім і валанцёрскім атрадамі ў добраўпарадкаванні прыдамавых тэрыторый, ва ўборцы снегу, складаванні дроў, дапамогі ў правядзенні сезонных работ, дастаўцы лекавых сродкаў

2024 - 2025 гады

Аўдзеева Г.В.,

педагог-арганізатар

Кузьма А.А., кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

7-11 класаў

Святочныя мерапрыемствы

6.

Удзел у агульнарэспубліканскай акцыі “Беларусь памятае” і ўскладанне кветак і вянкоў да месцаў увекавечання баявой славы воінаў Вялікай Айчыннай вайны, арганізацыя і забеспячэнне Вахты Памяці ў дні святкавання 80-й гадавіны вызвалення Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне

Май 2024 г.

  Ліпень 2024 г.

Май 2025 г.

Ліпень 2025

Эйсмант Л.У.,

намеснік дырэктара выхаваўчай рабоце

Аўдзеева Г.В.,

педагог-арганізатар

Кузьма А.А., кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

Ушанаванне памяці загінуўшых пры абароне Айчыны і захаванні памяці аб ахвярах вайны

7.

Удзел у рэспубліканскай акцыі “Месца памяці” па падтрыманні ў належным стане помнікаў воінскай славы

2024 - 2025 гады

Аўдзеева Г.В.,

педагог-арганізатар

Кузьма А.А., кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

5-11 класаў

8.

Правядзенне архіўна-даследчай работы па ўстанаўленні імёнаў, лёсаў, месцаў пахаванняў загінуўшых у гады Вялікай Айчыннай вайны

2024 - 2025 гады

Эйсмант Л.У.,

кіраўнік народнага музея баявой славы

Сільвановіч І.М.,

Гаспер Ж.М.,

настаўнікі гісторыі

Кузьма А.А.,

кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

9.

Удзел у рэспубліканскай акцыі “Гісторыя Перамогі ў маёй сям’і”

2024 - 2025 гады

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

1-11 класаў

10.

Правядзенне рэспубліканскага суботніка па добраўпарадкаванні помнікаў

Красавік 2024 г.,

Красавік 2025 г.

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

5-11 класаў

Інфармацыйна-прапагандысцкія, навуковыя, культурныя і спартыўныя мерапрыемствы

11.

Удзел у рэспубліканскай культурна-творчай акцыі “Пасланне ветэрану”, конкурса-марафона віншавальных паштовак “Паштоўка.by”

2024 - 2025 гады

Аўдзеева Г.В.,

сакратар пярвічнай арганізацыі

ГА “БРСМ”,

члены ГА “БРСМ”

12.

Удзел у рэспубліканскай героіка-патрыятычнай акцыі “Вялікай Перамозе – 80!”

2024 - 2025 гады

Эйсмант Л.У.,

намеснік дырэктара выхаваўчай рабоце

Аўдзеева Г.В.,

педагог-арганізатар

Кузьма А.А., кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

13.

Сустрэча, прысвечаная памяці вязняў фашысцкіх канцынтрацыйных лагераў і ахвяраў, спасленых карнікамі ў беларускіх вёсках у гады Вялікай Айчыннай вайны

2024 - 2025 гады

Эйсмант Л.У.,

намеснік дырэктара выхаваўчай рабоце

Аўдзеева Г.В.,

педагог-арганізатар

Кузьма А.А., кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

14.

Удзел у праекце “Панарама педагагічнага вопыту: Музеі ўстаноў адукацыі: эфектыўныя практыкі грамадзянска-патрыятычнага выхавання”

Студзень – чэрвень 2024г.

Эйсмант Л.У.,

намеснік дырэктара выхаваўчай рабоце

15.

Удзел у рэспубліканскай патрыятычнай АРТ – ініцыятывы “Вы мір прынеслі маёй Беларусі!”, прысвечанай вызваленню Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў у 1943 – 1944 гадах

Студзень – чэрвень 2024г.

Эйсмант Л.У.,

намеснік дырэктара выхаваўчай рабоце

16.

Удзел у рэспубліканскім ваенна-патрыятычным свяце, прысвечаным 80-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў “Вучымся ў герояў Айчыну берагчы”

Чэрвень 2024г.

Эйсмант Л.У.,

намеснік дырэктара выхаваўчай рабоце

Аўдзеева Г.В.,

педагог-арганізатар

Кузьма А.А.,

кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

17.

Удзел ва Усебеларускай маладжёжнай экспедыцыі “Маршрутамі памяці. Маршрутамі адзінства”

2024 - 2025 гады

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

5-11 класаў

18.

Удзел у рэспубліканскім фестывалі мастацкай творчасці вучняў студэнцкай моладзі “АРТ – вакацыі”, прысвечанага 80-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне

2024 - 2025 гады

Эйсмант Л.У.,

намеснік дырэктара выхаваўчай рабоце

Аўдзеева Г.В.,

педагог-арганізатар

Кузьма А.А., кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

19.

Удзел у рэспубліканскім конкурсе сачыненняў:

“Мы – праўнукі Перамогі”

 

“Вайна вачыма нашчадкаў вызваліцеляў”

 

Красавік-май

2024 г.

Красавік-май

2025 г.

 

 

Лука А.В.,

Валенцюкевіч В.С., настаўнікі-прадметнікі

20.

Удзел у рэспубліканскім конкурсе “Дарогамі воінскай славы”

Студзень - верасень 2025 г.

Кузьма А.А.,

кіраўнік ваенна-патрыятычнага выхавання

21.

Удзел у рэспубліканскім патрыятычным праекце “Цветы Великой Победы”

2024 - 2025 гады

Педагогі

ўстановы адукацыі

22.

Удзел у рэспубліканскай акцыі “народны летапіс: чытаем кнігу “Памяць”

2024 - 2025 гады

Педагогі

ўстановы адукацы

23.

Удзел у рэалізацыі праекта «Сквозь года звенит Победа»

Ліпень 2024 г.

Настаўнікі, якія выконваюць функцыі класных кіраўнікоў

5-11 класаў

свернуть
поделиться в:
Ещё в этом разделе